De tijd ligt achter ons, dat een nieuw boek van Bert ter Schegget in grote getale bij Donner lag. Zoveel vraag was er toen. Hij inspireerde velen. Hoeveel invloed heeft hij nu nog, zoveel jaar na zijn te vroege dood in 2001?

De na zijn overlijden opgerichte Ter Schegget stichting bindt de strijd aan tegen het vergeten. Dat doet zij door het werk van Ter Schegget blijvend toegankelijk te maken op de website www.ghterschegget.nl. Zijn boeken worden daar integraal en doorzoekbaar aangeboden! Daarnaast heeft de stichting onlangs het hele archief toegankelijk gemaakt. Deze klus werd geklaard door Greetje Witte-Rang. Als dank voor dit monnikenwerk gaf de stichting een bundeltje uit met 10 nog niet eerder gepubliceerde preken. De preken werden gehouden in de laatste jaren van zijn leven. Het is een prachtig bundeltje geworden, fraai uitgegeven door Narratio.

In de bundel onder andere vier preken over Prediker, over de goede herder, de altijd weer lastige strafrede uit Mattheus 11, de verloren zoon. Stuk voor stuk qua taal en inhoud aanspreekbare stukken, met als hoogtepunt de preek uit Prediker waaraan de titel van de bundel “Zoet is het licht” ontleend is. Daarin spreekt Ter Schegget wijs geworden door de jaren van actie heen. Troostend! Ik ga de preken niet samenvatten. Ze moeten gelezen en herlezen worden. Ik deel een leeservaring.

Wie de preken leest en op zich laat inwerken, schrikt hoezeer het maatschappelijke debat inmiddels veranderd is. Als Ter Schegget in de preek over de strafrede over tolerantie spreekt, is dat vooral een kritiek op de schijn tolerantie van onze samenleving. Tolerantie als dekmantel voor onverschilligheid. In zijn woorden: “Is tolerantie niet verworden tot een dekmantel van egocentrisch gedag?” Als je mij met rust laat, doe ik jou hetzelfde. Die houding werpt ons terug op onszelf en dat is precies “wat het Vrijemarktsysteem van ons vraagt”. Het gevolg is dat we gerust leven in een systeem waarin velen slachtoffer worden. Daar richt Ter Schegget zich met hartstocht tegen. Tolerantie moet, zo zegt hij, “gedragen worden door liefde en solidariteit: het is steeds weer broodnodig voor elkaar, voor de zwakke, arme en afgeschreven mens op te komen”. Dat is Ter Schegget ten voeten uit.

In onze dagen gaat het debat vooral over onze houding ten opzichte van de Islam en dan met name de extremistische variant daarvan. Lang hebben we de tolerantie aan de dag gelegd, die Ter Schegget kritiseert. Dat kan ondertussen niet meer. Daarvoor is de manifestatie van de Islam te manifest en ook te bedreigend geworden. Wat betekent nu, daarmee geconfronteerd, tolerantie in de zin zoals Ter Schegget die gebruikt? Hoe moet we opkomen voor de zwakke, arme en afgeschreven mens opkomen als die zich toont in de gedaante van een IS strijder? Of mag dat zo niet gezegd worden?

Het zijn vragen waarmee wij in onze tijd mee worstelen. Zijn daarmee de preken van Ter Schegget gedateerd? Geenszins! Juist in deze tijd waarin het ‘godsdienst gesprek’ alle aandacht lijkt op te eisen, is het goed deze stem (opnieuw) te horen. Daardoor worden we bepaald bij één van de grondlijnen van het bijbelse getuigenis: de solidariteit met de armen. Dat is goed om te horen juist in het huidige debat.

In deze preken horen we Ter Schegget ook in onze dagen tot ons spreken. Hij bepaalt ons steeds weer bij de vrijheid van Jezus. Hij doet dat op een uitnodigende, bescheiden en ingetogen manier. Ik ben blij met dit boekje.

At Polhuis

N.a.v. “Zoet is het licht”, tien preken van G.H. ter Schegget, Narratio 2015