HERDENK! 

Beste Coen,

Hoewel ik het volledig eens ben met de strekking – 4 mei is er om onze slachtoffers te gedenken, niet die van de ‘oppressor’ –, heb ik toch het één en ander aan te merken op jouw artikel ‘HERDENK!’ (IdW 42/5). Toegegeven, erg productief zal dat niet zijn, daar ik het immers eens ben met de strekking. Maar wat ik wil zeggen is dit.

Natuurlijk moeten we ons met de Duitsers verzoenen – tenminste met het niet-nazideel van hen, en dat zijn veruit de meesten. Maar verzoenen betekent niet per se vrienden worden en de meest intieme dingen samen doen. Verzoenen is veeleer het opheffen van de vijandschap en vervolgens een omgangsregeling verzinnen. Vooral dat laatste hoort er wezenlijk bij, zie het boek Leviticus, vooral het eerste hoofdstuk. Ik wil maar zeggen, als wij ons werkelijk verzoend hadden met de Duitsers, dan hadden we ook over een omgangsregeling kunnen praten c.q. een vorm, een ritueel waarmee de verzoening gedacht wordt.

Natuurlijk hadden we dan niet voor 4 mei gekozen om die gezamenlijke performance uit te voeren! Dat zou wat mij betreft 10 mei kunnen zijn of ieder andere, minder belaste datum. De wens om verzoening moeten we eerbiedigen door er adequaat op in te gaan. 

Wout van der Spek

Dr. W. van der Spek is emeritus predikant en was onder meer verbonden aan ‘Tenach en Evangelie’