MERCEDES BENZ – Janis Joplin

 

Oh Lord, won’t you buy me a Mercedes Benz?

My friends all drive Porsches, I must make amends,

worked hard all my lifetime, no help from my friends,

so Lord, won’t you buy me a Mercedes Benz?

 

Oh Lord, won’t you buy me a color TV?

Dialing For Dollars is trying to find me.

I wait for delivery each day until three,

so oh Lord, won’t you buy me a color TV?

 

Oh Lord, won’t you buy me a night on the town?

I’m counting on you, Lord, please don’t let me down.

Prove that you love me and buy the next round,

oh Lord, won’t you buy me a night on the town?

 

Everybody!

Oh Lord, won’t you buy me a Mercedes Benz?

My friends all drive Porsches, I must make amends,

worked hard all my lifetime, no help from my friends,

so oh Lord, won’t you buy me a Mercedes Benz?

 

That’s it!

 

Bidden met Janis Joplin

Luisterend naar de rauwe schorre stem van Janis Joplin ’Oh Lord, won’t you buy me a Mercedes Benz?’ krullen mijn mondhoeken omhoog. Haar gebed is ontegenzeggelijk geestig en verfrissend. In haar lied vraagt ze God om concrete zaken zoals een luxe automobiel van Duitse makelij, een kleuren tv en een avondje gratis stappen. Ze overschrijdt daarmee een grens, die wij in ons bidden meestal niet durven over te gaan. God vragen om materiële zaken voor jezelf nog wel, dat hoort niet. Wij zijn in ons bidden keurig netjes opgevoed. Ons is geleerd om in het gebed datgene te schrappen wat niet hoort, wat niet welgevoegelijk is. Janis Joplin, kind van de jaren zestig, het hippietijdperk, trekt zich daar allemaal niets van aan. Ze steekt de draak met dit bidden. Ze is er in dit lied doelbewust op uit om dit vrome, zelfgenoegzame bidden te provoceren.

Natuurlijk moet ze zich er bewust van zijn geweest dat haar lied door anderen zou worden veroordeeld, bestempeld als egoïstisch oneigenlijk bidden. Een rondgang op internet bevestigt dit. In de preken over bidden wordt het lied van Janis Joplin vaak aangehaald als voorbeeld van hoe je niet moet bidden.

Maar ondertussen leggen de concrete vragen ‘Oh Lord, won’t you buy me’ wel bloot heel het onstilbaar begeren van mensen naar geld, goed en aanzien. Bidden met Janis Joplin wordt ineens verrassend verfrissend. Zij laat ons voelen, dat je het gebed niet los kunt maken van het leven zelf. Het gebed is veeleer het leven zelf. Het leven zelf, wat het voor ons betekent. Hoe het door de samenleving wordt gedefinieerd in economische, sociale en politieke waarden, worden in die concrete vragen aan God voorgelegd. Het ligt daar zo maar open voor zijn ogen. Het wordt in zijn tegenwoordigheid uitgezongen. Heel het menselijk verlangen en streven iemand te zijn in de ogen van de mensen om je heen, wordt door de in alcohol gedrenkte stem van Janis Joplin tot voor Gods aangezicht omhoog gedragen.

Opeens wordt het een echt gebed. In dit gebed wordt God uitgedaagd om zijn liefde aan zijn mensenkind te bewijzen door dit begeren te stillen. En tegelijk wordt ons mens zijn hier te kijk gezet. Hoe leeg wordt het menselijk bestaan als het enkel nog gedefinieerd wordt in materiële zaken die onze economische en sociale status bepalen.

Wonderlijk is het, dat het lied van Janis Joplin onze consumptiemaatschappij nu nog meer typeert dan toen het in 1971 werd uitgebracht na haar dood. Voor Amerikanen zijn Europese auto’s nog steeds het hoogste wat er bestaat. Ze zijn twee keer zo duur als hun eigen automerken. Je moet welhaast miljonair zijn om een Mercedes te kunnen rijden. Dus wie zich een Mercedes kan veroorloven, laat zien dat hij het gemaakt heeft.

In haar lied Mercedes Benz levert Janis Joplin kritiek op de Amerikaanse samenleving met een kwinkslag. Maar in haar humor schuilt ook de tragiek, dat de Amerikaanse droom aan het begin van de 21^e eeuw voor degenen, die niet hebben, verder weg is komen te staan dan ooit.

Tot wie anders kan een mens zich wenden dan tot God, als idealen en dromen niet te verwezenlijken zijn. De woorden ‘Oh Lord, won’t you buy me a Mercedes Benz?’ zijn woorden die ons aanklagen, omdat het ons aan moed en kracht ontbreekt om ons leven te herzien. Maar, omdat ze tot God gericht zijn worden het ook woorden, die God smeken om bevrijding.

Heer ontferm U… o Heer, wees mij zondaar genadig.

Machteld de Mik-van der Waal