Pagina's:
• Het wonder van Leipzig
• reactie

Als reactie op de reactie van de vertaler

• Mijn rol als recensent is een andere dan die van de vertaler, die ook nog vriend is van de vertaalde auteur. Mij past daarom – bij alle sympathie … en antipathie – duidelijk eerder distantie dan identificatie.
• Als de protestant die ik ben, doe ik niet aan heiligenverering, wat niet wegneemt dat ik een moedige houding, op basis van welk geloof dan ook, kan en zal bewonderen. Dat is in dit geval ondanks mijn kritische kanttekeningen zeker niet anders. Het is maar wat je raakt en waardoor je je laat raken.
• Een boeiende vraag is inderdaad hoe je God werkzaam ziet in een enorme historische omwenteling, of überhaupt in de geschiedenis. Vanuit mijn Duitse achtergrond ben ik meer dan huiverig om God daar al te snel en al te direct een rol in toe te wijzen. ‘Nach Auschwitz kann man über Gott nicht mehr reden.’ Naïviteit is in dezen helaas geen optie meer. Als hermeneut ben ik me tevens er al te zeer van bewust dat bij de duiding van een dermate complex en gelaagd gebeuren als ‘die Wende’ mijn beperkingen en ideologische vooringenomenheden niet mogen worden veronachtzaamd.
• Als we het dan over God hebben wil ik aan de zinsnede uit de Confessio Helvetica herinneren die Barth telkens weer aanhaalde, niet zelden met ‘grimmigem Humor’: ‘providentia Dei et perturbatione hominum…’ Bij alle analytische fijnzinnigheid en kundige typologie zullen we laatste woorden in dezen niet kunnen en mogen spreken. Of anders gezegd: wie weet welke lagen in een samenleving of in persoonlijkheden niet allemaal hebben meegedaan om zo een omwentelingsproces vreedzaam te laten verlopen? Waarom naast vele fantastische eigenschappen ook niet het narcisme van Gods eigen dienaren?

 Rainer Wahl

Dr. R.M. Wahl is predikant in de Oecumenische Vereniging de Zendingskerk in Ermelo.

Christian Führer, Geloof laat een muur vallen. Mémoires van de Wende-dominee, vertaling Pieter Oussoren, Middelburg: Skandalon 2017.

In de Waagschaal, jaargang 48, nr. 48. 1 juni 2019