Al tientallen jaren discussiëren partijen over de verzorgingsstaat. Is er wel voldoende geld, zwemmen de ontvangers van geld en zorg niet te veel in een fuik van blijvende afhankelijkheid? Veel minder is de discussie gevoerd: waar willen we eigenlijk met zijn allen voor zorgen. De verzorgingsstaat werd opgebouwd rond thema’s die indertijd belangrijk waren: zorg voor ouderen en zorg rond werkloosheid en ziekte. Vrouwen namen toen nog weinig deel aan het arbeidsproces. Dat doen vrouwen nu volop. Een gevolg daarvan is dat het voor mannen en vrouwen lastig is om betaald werk en zorg voor kinderen zo te combineren dat je er niet geheel uitgeput van raakt. Op dat punt schiet de zorg in Nederland te kort. In Nederland hebben moeders recht op 16 weken zwangerschaps-/bevallingsverlof. Vaders (partners) hebben recht op twee betaalde dagen kraamverlof en drie dagen onbetaald verlof. Daarnaast hebben beide ouders recht op een half jaar ouderschapsverlof. Onbetaald. Andere landen hebben een veel uitgebreidere ouderschapsverlofregeling. De Scandinavische landen waren pioniers. In Zweden krijgen ouders samen 16 maanden ouderschapsverlof, die ze zelf mogen verdelen. Van die 16 maanden krijgen ze 13 maanden 80% van hun salaris. Maar misschien is het beter om te kijken naar onze buurman Duitsland. Ouders kunnen daar samen 14 maanden ouderschapsverlof krijgen. De thuisblijvende ouder ontvangt 67% van zijn of haar loon, met een maximum van netto € 1.800 per maand. Redenen om ouderschapsverlof in 2006 in Duitsland in te voeren waren het lage Duitse geboortecijfer (1,4 kind per vrouw) en de wens tot een grotere betrokkenheid van vaders bij opvoeding en zorg. In Engeland is ‘het welbevinden van het kind’ een belangrijke reden voor uitgebreide voorzieningen. De voordelen van ouderschapsverlof zijn legio: minder stress voor de ouders op het spitsuur van het leven en dus minder stress voor jonge kinderen, minder echtscheidingen en mannen die meer gaan doen aan zorg en huishouding. Natuurlijk levert ouderschapsverlof problemen op de werkvloer op. En lang niet alle vaders doen het. Maar dat is deels een kwestie van een cultuuromslag. Het moet eerst mogelijk zijn. Bij zorg denken we in Nederland vaak aan zorg voor de allerzwaksten. Maar ook mensen in de kracht van hun leven hebben zorg nodig. Niet omdat ze zielig zijn, maar omdat ze mensen zijn; dat wil zeggen: niet oneindig belastbaar. Een beter ouderschapsverlof geeft de verzorgingsstaat een duidelijker ideologisch fundament. We zorgen niet alleen voor de zieligen, we zorgen voor elkaar.

Coen Wessel