Wie zal ons regeren? In Galilea ontstaat na de vermenigvuldiging van het brood het plan om Jezus koning te maken. Het lijkt een wat wild, zeg maar gerust: revolutionair initiatief – hier was ineens meer dan genoeg te eten, Hij móet wel de profeet zijn. Weg met de huidige vorst, we hebben een betere! De liefde van deze kiezers lijkt vooral via de maag te gaan. En daarbij maakt natuurlijk het wonderlijke van het geheel diepe indruk. Zó iemand zou de macht moeten hebben!

Jezus heeft voor dit koningschap geen belangstelling en trekt zich terug. Pas de volgende dag, als de gemoederen bedaard zijn en de menigte Jezus teruggevonden heeft aan de overkant van het meer, ontstaat een gesprek. Wat blijkt? Jezus wil niet op het schild geheven worden vanwege een enkele daad die toevallig in de kraam van de menigte te pas komt. Dat enthousiasme zal immers verdampen op het moment dat Hij iets doet dat minder goed valt, als Hij woorden spreekt waarin kritiek klinkt op deze wereld en wat wij ervan gemaakt hebben. De peilingen van vandaag zijn niet perse de peilingen van morgen tenslotte.

Zijn koningschap is niet van deze wereld, zal Jezus straks tegen Pilatus zeggen. Dat betekent niet dat het wereldvreemd is. Het is integendeel een kritiek op de koningen van deze wereld die vaak drukker zijn met het vasthouden van de macht dan met het dienen van het volk. In het gesprek met de mensen in Johannes 6 komt datzelfde aan de orde: moet Ik jullie koning zijn omdat jullie gegeten hebben? Als Ik je zeg dat je iets anders nog veel harder nodig hebt dan die boterham, laat je je dat dan door Mij zeggen? Ik ben het Brood van het Leven. En jullie hebben geen leven in jezelf. Wie Mij eet zal leven vinden.

Aan het einde van het hoofdstuk is het enthousiasme van de menigte danig bekoeld. Iemand die met succes ingrijpt op de voedselvoorziening is welkom. Maar wanneer Hij ons wijst op leegte en levenloosheid wordt het te gek. Een stofwolk aan de horizon getuigt van Jezus’ neergang in de peilingen. Men wendt zich af – op zoek naar de volgende held die hun koning mag zijn.

Koning wordt Jezus uiteindelijk wel. Onder een klein bordje met woorden van die strekking sterft Hij – gebroken als brood dat leven geeft.

Niels den Hertog

    In de Waagschaal, jaargang 50, nr. 3. 6 maart 2021