Bij het verdwijnen van de Brecht-boekwinkel in voormalig Oost-Berlijn

Nu heeft ook Brecht zijn boekwinkel verlaten, in wat een

uithoek was in Oost-Berlijn. Ik kwam er vaak. Ik

zocht de stilten van het kerkhof, waar hij tussen de doden

naast die Weigel ligt begraven onder een kale steen, onder

te hoge bomen waarin de geest van Hegel hangt en tussen

dissidente Joden als Eissler, Seghers, Lin Jaldati, die

in de Uylenburgersteeg in 1912 geboren destijds

Lientje Brilleslijper heette. Allen waren

zij op zoek naar ander, dat is een beter vaderland.

Daarna kocht ik meestal een boek als om

op te wekken hen die al te lang nu

dood zijn.

(Natuurlijk, in zijn werken leeft hij voort en zelfs de

stenen spreken als het moet –)

Es muss, es muss. Ook hij is dus als zijn vriend Benjamin

zijn laatste schuilhoek kwijtgeraakt en leeft als zij, verstrooid

over de aarde. Oordeel over ons niet al te streng, jullie, die

je hier geen plaats konden bereiden, dacht ik, en ging verblind

te voet naar huis, de Von Eichendorf-Strasse door zonder één

nachtegaal of merel.

Berlijn, oktober 2004

Wessel ten Boom