Karl Barth, Brief an einen Pfarrer in der Deutschen Demokratischen Republik, Ev. Verlag, Zollikon-Callenbach, Nij-kerk, 1958, 45 bh.

Een predikant uit de duitse Oostzone vroeg zich af: „Warum eigentlich sagt Karl Barth nicht einmal auch uns ein wegweisendes Wort?” Hij stuurde Barth dus een brief met acht concrete vragen. Eind augustus heeft Barth daarop uitvoerig geantwoord. Dat antwoord hebben we nu in brochure-vorm voor ons. In zekere zin bevat het geen nieuws. Maar het bewijst, dat Barth behalve een groot theoloog, ook een groot pastor is. De meesten zullen de brief lezen met in het achterhoofd de vraag: is Barth nu pro- of anti-communistisch? Als ze het nog niet wisten, lezen ze het hier: Barth is natuurlijk niet „pro”, maar zijn „anti” ligt op een heel ander niveau dan het gangbare. Het is gegrond in de „triomf der genade” over alle menselijke ideologie. Alleen vanuit het geloof aan die triomf is de juiste weerstand mogelijk. Dit alles van ganser harte beamend, blijven bij mij toch de vragen:

1. Of Barth in het licht dezer triomf de demonie van het communistische stelsel voldoende laat mee-wegen bij zijn pastorale adviezen;

2. Of hij niet toch te geschiedfilosofisch te werk gaat, als hij het terugdringen der kerk uit haar publieke positie beschouwt „als ein ihr durch das Werkzeug des sozialistischen Staates wider dessen Willen zugewendetes göttliches Liebeswerk” (33).

H. Berkhof

(In de Waagschaal, jaargang 14, nr. 11. 13 december 1958)