SYNCHROON AMERIKAANS

We schrijven het jaar 1863. De Amerikaanse burgeroorlog is in volle gang. Het was nog lang niet zeker of de zaak van The Union het zou winnen van de Zuidelijke Confederaties. De legers van The Union moesten in de beginjaren zware nederlagen lijden. Maar dan keren de kansen. In het Witte Huis werd er geroddeld over het onmatige drankmisbruik van een van de Generaals, Ulysses Grant. De president Abraham Lincoln was onverwoestbaar solidair met zijn mensen en zei: ‘Wilt U informeren naar het merk whiskey dat generaal Grant nuttigt, dan zal ik naar elk der Generaals een vat sturen.’

De Generaal van The Confederates, Lee, vatte het stoutmoedige plan op om Pennsylvania binnen te vallen. Dat was een misrekening: in de veldslag bij Gettysburg keerden de kansen. De prijs was hoog: 23.000 doden bij The Union, 27.000 bij The Confederates. Er wordt een militaire begraafplaats aangelegd. Op 19 november 1863 wordt die ingewijd. Lincoln houdt er de kortste toespraak die hij ooit hield: The Gettysburg Address. Die komt hierop neer: Wij kunnen deze aarde niet wijden, dat is al gedaan door de dappere mannen die hier streden. Het is omgekeerd: Wij moeten worden gewijd voor de taak om een natie een nieuwe geboorte te geven, zodat ‘a government of the people, by the people, for the people shall not perish from the earth.’

Lincoln had nog maar korte tijd te gaan: op 14 april 1865 zou hij worden neergeschoten. Maar op dit moment, 19 november 1863, is er al een nieuwe tijd in zicht: In Springwells, Michigan, ligt een jongetje in de wieg, geboren op 30 juli 1863. Hij zou het Amerikaanse volk mobiel maken als nooit iemand had gepresteerd. Hij zou vanaf 1908 de simpele automobiel massaal op de markt gooien, waarvan een Amerikaanse schrijver zou zeggen: De meesten van ons zijn er in verwekt, niet weinigen van ons zijn er ook in geboren. Zijn naam was Henry Ford (1863-1947).

C. Balk