Op 23 september jl. vond een symposium plaats over Bijbels ABC, Miskottes inzet uit 1941 om na Edda en Thora opnieuw het anti-heidens getuigenis van de Schriften te peilen. In dit nummer plaatsen wij de inleidende bijdrage van Maarten den Dulk over Miskottes werkwijze en het eerste deel van het verslag van Rinse Reeling Brouwers poging om met zijn studenten, net als Miskotte toen, te zoeken naar de ‘oerwoorden’ van het tegenwoordige bestaan. Dat het Bijbels ABC in de taal van Miskotte tot poëzie inspireert, toont ondertussen Dieuwke Parlevliet aan de hand van twee gedichten over ‘de orde der deugden Gods’ die we hier ook afdrukken. In januari hopen we de nieuwe jaargang van dit door Miskotte tot leven geroepen blad te beginnen met de twee overige bijdragen van dit symposium, meer poëzie en een recensie van Miskottes recentelijk verschenen biografie van Herman de Liagre Böhl.

Hans de Knijff mediteert in dit nummer over zo’n ander bijbels oerwoord: in den beginne. De messias Jezus is geen verklarend principe van ons bestaan, maar de werkelijkheid van Gods komst. Een waardige afsluiting van een jarenlange reeks meditaties in ons blad, waarvoor we De Knijff hartelijk danken nu hij er bij deze een punt achter zet!

Ook Buskes is een naam die aan In de Waagschaal is verbonden. Na de reactie van De Klerk in het vorige nummer op de ANC-revisie door Prosman, reageert dit keer Hans Schravesande. Hij wees ons erop hoezeer juist Buskes zich in ons blad heeft geëngageerd met de strijd tegen de apartheid, en vraagt net als De Klerk naar de traditie en de ‘oerwoorden’ waarin wij (wensen te) staan. De bijdragen van Wessel ten Boom en Richard Bennahmias geven misschien een onverwachte verdieping aan deze problematiek: ondergetekende houdt een pleidooi voor het oerwoord ‘gehoorzaamheid’ naast het overbekende ‘vrijheid’, terwijl Bennahmias n.a.v. Jacques Ellul eigenlijk vraagt naar de macht van woorden überhaupt. Dat de praktische theologie als ‘geleefde religie’ zo’n vogelvlucht neemt, zoals Mirjam Elbers toont – heeft ook dat niet te maken met de veil- en kwetsbaarheid van onze woorden? Lees ook zo eens, lezer, het gedicht van Willem Maarten Dekker.

Een helder commentaar bij wat ons in het afgelopen jaar heeft beziggehouden biedt Coen Wessel, en de inhoudsopgave van 2016 doet dat nog eens op eigen manier.

Tot slot: op 24 jan. a.s. vindt het jaarlijkse Barthianum plaats. En tot in het nieuwe jaar!

Wessel ten Boom

In de Waagschaal – En wat is úw oerwoord?